1. Kế hoạch đầu tư công là gì?

Kế hoạch đầu tư công, theo khoản 17 của Điều 4 trong Luật Đầu tư công năm 2019, được giải thích như sau:

– Kế hoạch đầu tư công là một tài liệu chi tiết và toàn diện, bao gồm các yếu tố quan trọng như mục tiêu, định hướng, danh mục chương trình, và dự án đầu tư công. Được xây dựng để đảm bảo sự cân đối trong việc sử dụng nguồn vốn đầu tư công, kế hoạch này đặt ra các mục tiêu cụ thể để định hướng cho việc sử dụng nguồn lực công cộng và đạt được những lợi ích tối đa cho nền kinh tế và xã hội.

– Kế hoạch đầu tư công cũng bao gồm phương án phân bổ vốn đầu tư công, đảm bảo rằng nguồn vốn được phân chia một cách hợp lý và hiệu quả cho các dự án và chương trình đầu tư công khác nhau. Điều này đòi hỏi việc xác định mức đầu tư cho từng lĩnh vực và ưu tiên phân bổ vốn theo đúng nhu cầu và ưu tiên của quốc gia.

Ngoài ra, kế hoạch đầu tư công còn chứa các giải pháp để huy động nguồn lực. Điều này bao gồm việc tìm kiếm các nguồn tài chính từ nhiều nguồn khác nhau như ngân sách nhà nước, vốn tư nhân, vốn vay nội địa và quốc tế, cũng như các hình thức đối tác công tư. Mục tiêu là tăng cường khả năng huy động nguồn lực để thực hiện kế hoạch đầu tư công một cách hiệu quả và bền vững. Cuối cùng, kế hoạch đầu tư công định rõ các biện pháp để triển khai thực hiện. Điều này bao gồm việc xác định thời gian, quy trình và phương pháp triển khai cho từng dự án và chương trình đầu tư công. Nó cũng có thể liên quan đến việc xác định các đối tác, nhà thầu và tổ chức liên quan để đảm bảo quá trình triển khai được thực hiện theo đúng kế hoạch.

2. Quy định về điều chỉnh kế hoạch đầu tư công

Quy trình điều chỉnh kế hoạch đầu tư công được quy định tại Điều 67 của Luật Đầu tư công 2019 như sau:

– Quốc hội sẽ quyết định điều chỉnh tổng thể kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước trong các trường hợp sau: a) Điều chỉnh mục tiêu của chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của quốc gia. b) Thay đổi đột ngột về cân đối ngân sách hoặc khả năng huy động nguồn vốn.

– Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm giữa các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong trường hợp không thay đổi tổng mức vốn trung hạn và hàng năm đã được Quốc hội quyết định.

– Thủ tướng Chính phủ sẽ căn cứ vào tình hình cụ thể trong kỳ kế hoạch để quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn sử dụng nguồn vốn từ ngân sách trung ương cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương theo quy định và nằm trong phạm vi tổng mức vốn đã được Quốc hội quyết định.

– Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm như sau:

• Chủ trì thẩm định phương án điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn sử dụng nguồn vốn từ ngân sách trung ương giữa các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Sau đó, báo cáo cho Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và quyết định.
• Chủ trì thẩm định phương án điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn sử dụng nguồn vốn từ ngân sách trung ương trong nội bộ và giữa các ngành, lĩnh vực, chương trình của các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Sau đó, báo cáo cho Thủ tướng Chính phủ xem xét và quyết định.

– Người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương có thẩm quyền và trách nhiệm như sau:

• Điều chỉnh kế hoạch đầu tư công hàng năm sử dụng nguồn vốn từ ngân sách trung ương giữa các dự án thuộc danh mục được cấp quyền quyết định, nhưng không vượt quá tổng mức vốn đã được cấp quyền giao kế hoạch.
• Gửi báo cáo cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để thực hiện tổng hợp và theo dõi về nguồn vốn từ ngân sách trung ương.

– Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền và trách nhiệm như sau:

• Điều chỉnh kế hoạch đầu tư công hàng năm sử dụng nguồn vốn bổ sung từ ngân sách trung ương đối với các mục tiêu thuộc quản lý của cấp tỉnh mình, nhưng không vượt quá tổng mức vốn đã được cấp quyền giao kế hoạch.
• Gửi báo cáo cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính để thực hiện tổng hợp và theo dõi về nguồn vốn bổ sung từ ngân sách trung ương.

– Hội đồng nhân dân các cấp điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm sử dụng nguồn vốn từ ngân sách địa phương trong các trường hợp sau đây:

• Do điều chỉnh mục tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
• Do thay đổi đột biến về cân đối thu ngân sách địa phương hoặc khả năng huy động các nguồn vốn của địa phương.
• Do thay đổi nhu cầu sử dụng hoặc khả năng triển khai thực hiện vốn kế hoạch hàng năm giữa các cơ quan, đơn vị của địa phương.

– Ủy ban nhân dân các cấp quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm sử dụng nguồn vốn từ ngân sách địa phương để đầu tư giữa các ngành, lĩnh vực, chương trình và trong nội bộ của các ngành, lĩnh vực, chương trình của các đơn vị sử dụng nguồn vốn này. Sau đó, báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp tại kỳ họp gần nhất.

– Chính phủ có quyền quy định chi tiết về trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm sử dụng nguồn vốn từ ngân sách nhà nước.

3. Trình tự và thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công?

Quy định về trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách nhà nước, theo Nghị định 40/2020/NĐ-CP, cụ thể như sau:

– Người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, dựa trên sự cần thiết và yêu cầu về tiến độ thực hiện và giải ngân của các dự án, phải giao cho cơ quan chuyên môn quản lý đầu tư công nhiệm vụ rà soát và đề xuất phương án điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách trung ương của cơ quan, địa phương mình. Sau đó, phải trình cấp có thẩm quyền quyết định theo quy định.

– Ủy ban nhân dân các cấp cũng phải dựa trên sự cần thiết và yêu cầu về tiến độ thực hiện và giải ngân của các dự án, giao cho cơ quan chuyên môn quản lý đầu tư công nhiệm vụ rà soát và đề xuất phương án điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách địa phương. Sau đó, phải trình cấp có thẩm quyền quyết định theo quy định.

– Thời hạn để điều chỉnh kế hoạch đầu tư công hàng năm giữa các dự án trong nội bộ của bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải hoàn thành trước ngày 15 tháng 11 của năm kế hoạch.

– Cơ quan chuyên môn quản lý đầu tư công có trách nhiệm thực hiện rà soát và đề xuất phương án điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách. Các hoạt động rà soát bao gồm xem xét tiến độ thực hiện và giải ngân của các dự án, đánh giá nhu cầu và khả năng triển khai các dự án, cân nhắc mức độ ưu tiên và sự cần thiết của các điều chỉnh kế hoạch.

– Sau khi hoàn thành rà soát và đề xuất phương án điều chỉnh, cơ quan chuyên môn quản lý đầu tư công sẽ trình người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tương ứng để xem xét và quyết định. Quyết định về điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách nhà nước sẽ được ban hành theo quy định của Luật Đầu tư công.

– Sau khi nhận được phương án điều chỉnh từ cơ quan chuyên môn, người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ xem xét kỹ lưỡng các nội dung và đánh giá tác động của việc điều chỉnh kế hoạch. Dựa trên các thông tin này, họ sẽ đưa ra quyết định cuối cùng và ban hành phương án điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách nhà nước.

– Quá trình điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm vốn ngân sách nhà nước phải tuân thủ đúng thời hạn quy định. Các bộ, cơ quan trung ương, và Ủy ban nhân dân các cấp cần đảm bảo tính minh bạch, công khai trong việc thực hiện quy trình và thông báo kết quả điều chỉnh cho các đơn vị liên quan và công chúng.

Những quy định này giúp đảm bảo quá trình điều chỉnh kế hoạch đầu tư công được tiến hành một cách kịp thời và đáp ứng các yêu cầu về tiến độ và giải ngân của các dự án, từ đó đảm bảo hiệu quả và bền vững của việc sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.